Ακόμα κι αν οι εισροές νερού στους ταμιευτήρες της Αττικής τριπλασιαστούν, η ανάκαμψη θα είναι βασανιστικά αργή: θα χρειαστούν έξι ολόκληρα χρόνια για να επιστρέψουν στα επίπεδα του 2021. Το προειδοποιητικό αυτό καμπανάκι χτυπά η ΕΥΔΑΠ σε επείγουσες επιστολές προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και τη ΡΑΑΕΥ, οι οποίες σκιαγραφούν μια κατάσταση που μοιάζει να ξεφεύγει πλέον από τον έλεγχο.
Η ΕΥΔΑΠ ζητά την κήρυξη της Αττικής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, στηριζόμενη στη ζοφερή πραγματικότητα: οι ταμιευτήρες αδειάζουν, οι βροχοπτώσεις δεν επαρκούν και οι υδρολογικές προβλέψεις μοιάζουν να επιβεβαιώνουν ότι η περιοχή εισέρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο παρατεταμένης ξηρασίας. Την ίδια στιγμή, υπενθυμίζει ότι –παρά τη δική της προσπάθεια– η ευθύνη για την εξασφάλιση της επάρκειας νερού ανήκει στο κράτος.
Τα ανησυχητικά ευρήματα της μελέτης του ΕΜΠ
Η επιστολή που άνοιξε τον δρόμο για την παρέμβαση, υπογεγραμμένη από τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ Χάρη Σαχίνη και απευθυνόμενη στον γενικό γραμματέα Πέτρο Βαρελίδη, βασίζεται σε μελέτες του ΕΜΠ οι οποίες αποκαλύπτουν την κρισιμότητα της κατάστασης:
Από το 2008 έως το 2021, τα αποθέματα στους ταμιευτήρες κυμαίνονταν σταθερά γύρω στο 1,1 δισ. κυβικά μέτρα, επαρκή για να καλύψουν τις ετήσιες ανάγκες των περίπου 400 εκατ. κυβικών. Όμως από το 2022 και μετά, η εικόνα αλλάζει δραματικά: τα αποθέματα καταρρέουν διαρκώς.
Η δραματική αυτή πτώση οφείλεται στη μείωση των βροχοπτώσεων κατά 25%, στην παράλληλη αύξηση της εξάτμισης κατά 15% και στην άνοδο της κατανάλωσης κατά περίπου 6%.
Οι ταμιευτήρες βρίσκονται πλέον σε οριακή κατάσταση:
Εύηνος: 47 εκατ. από 137,6
Μόρνος: 175 εκατ. από 747,6
Υλίκη: 163 εκατ. από 551,5
Μαραθώνας: 18 εκατ. από 42,8
Ακόμα και στα ιστορικά επεισόδια λειψυδρίας του 2001 και του 2008, τα αποθέματα δεν είχαν φτάσει σε τέτοια χαμηλά.
Ο δείκτης SRI αγγίζει το -2,01, τιμή που αντιστοιχεί σε ακραία ξηρασία – τη δυσμενέστερη που έχει καταγραφεί για την περιοχή.
Συνολικά, οι υδρολογικές συνθήκες παραπέμπουν στο δεύτερο σημαντικότερο επεισόδιο παρατεταμένης ξηρασίας των τελευταίων δεκαετιών, μετά από εκείνο της περιόδου 1988–1994.
Απεγνωσμένες κινήσεις και ελπίδες για ενίσχυση
Η ΕΥΔΑΠ ενημερώνει το υπουργείο για τα μέτρα που ήδη εφαρμόζει:
τη λειτουργία γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα (32 εκατ. κυβικά ετησίως),
τη δραστική μείωση της οικολογικής παροχής του Ευήνου κατά 70% (22 εκατ. κυβικά).
Παράλληλα, σχεδιάζονται:
η ενεργοποίηση των γεωτρήσεων Ούγγρων μέχρι το 2026 (50 εκατ. κυβικά),
η υλοποίηση 17 νέων γεωτρήσεων στον Κηφισό έως το 2027 (45 εκατ. κυβικά).
Μια μείωση της κατανάλωσης κατά 5% μέσω ενημερωτικής καμπάνιας θεωρείται πλέον αναγκαία αλλά ίσως ανεπαρκής. Η ΕΥΔΑΠ υπενθυμίζει ότι, βάσει σύμβασης, η εξασφάλιση αδιύλιστου νερού είναι πρωτίστως υποχρέωση του Δημοσίου.
Κρίσιμη η στάση της ΡΑΑΕΥ – ένα μέλλον που σκοτεινιάζει
Στην αλληλογραφία που ακολούθησε με τη ΡΑΑΕΥ, η ΕΥΔΑΠ υπογραμμίζει ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν είναι απλώς διοικητικό εργαλείο: είναι απαραίτητη για να τρέξουν τα μεσοπρόθεσμα έργα και το πρόγραμμα «Εύρυτος», που προβλέπει την εκτροπή δύο ποταμών της Ευρυτανίας προς τον Εύηνο και χαρακτηρίζεται ως η μοναδική μόνιμη λύση για τις επόμενες δεκαετίες.
Με αποθέματα που μειώνονται κατά 768.500 κυβικά μέτρα την ημέρα, όπως αναφέρει η ΕΥΔΑΠ στην επιστολή της στις 13 Νοεμβρίου, ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Ακόμη και για τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζονται οι «κύκλοι» των βροχοπτώσεων, η εταιρεία εκφράζει πλέον αμφιβολίες – ένδειξη της αβεβαιότητας που κυριαρχεί.
Το βράδυ της Πέμπτης, η ΡΑΑΕΥ γνωμοδότησε τελικά θετικά, αναγνωρίζοντας ότι η Αττική βρίσκεται ένα βήμα πριν από μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις νερού της σύγχρονης ιστορίας της.
