Μια έρευνα του BBC Africa Eye αποκάλυψε την ύπαρξη κυκλωμάτων παιδικής πορνείας στην Κένυα, όπου κορίτσια ηλικίας μόλις 13 ετών εξωθούνται σε σεξουαλική εκμετάλλευση με τη βοήθεια γυναικών που λειτουργούν ως «μαντάμ».
Μέσα από μυστικές βιντεοσκοπήσεις και μαρτυρίες ανηλίκων, αποκαλύπτονται οι φρικτές συνθήκες κακοποίησης και εξαναγκασμού, καθώς και η δυσκολία της αστυνομίας να παρέμβει λόγω φόβου και έλλειψης μαρτύρων.
Παράλληλα, πρώην θύματα προσπαθούν να ξαναχτίσουν τη ζωή τους με τη στήριξη οργανώσεων και ανθρώπων που παλεύουν ενάντια στην εκμετάλλευση.
Αναλυτικά το ρεπορτάζ: Μια έρευνα του BBC Africa Eye αποκάλυψε πώς κορίτσια ηλικίας μόλις 13 ετών διακινούνται για σεξ στην Κένυα, με τη βοήθεια γυναικών γνωστών ως «μαντάμ».
Στην πόλη διαμετακόμισης Maai Mahiu, στην κοιλάδα Rift Valley της Κένυας, φορτηγά και νταλίκες κυκλοφορούν στους δρόμους μέρα και νύχτα μεταφέροντας εμπορεύματα και ανθρώπους σε όλη τη χώρα προς την Ουγκάντα, τη Ρουάντα, το Νότιο Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Ο βασικός κόμβος μεταφορών, μόλις 50 χιλιόμετρα (31 μίλια) δυτικά της πρωτεύουσας Ναϊρόμπι, είναι γνωστός για την πορνεία, αλλά και για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.
Δύο μυστικοί ερευνητές, που προσποιήθηκαν ότι ήταν εργαζόμενες στον τομέα του σεξ και ήθελαν να μάθουν πώς να γίνουν «μαντάμ», πέρασαν μήνες νωρίτερα φέτος διεισδύοντας στην εμπορία σεξ στην πόλη.
Η μυστική τους βιντεοσκόπηση αποκαλύπτει δύο διαφορετικές γυναίκες που λένε ότι γνωρίζουν ότι είναι παράνομο και στη συνέχεια παρουσιάζουν στους ερευνητές ανήλικα κορίτσια που εργάζονται στη βιομηχανία του σεξ.
Το BBC παρέδωσε όλα τα στοιχεία της στην αστυνομία της Κένυας τον Μάρτιο, επιπλέον πιστεύει ότι οι «μαντάμ» έχουν μετακομίσει από τότε. Η αστυνομία δήλωσε ότι οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια που βιντεοσκοπήσαμε δεν μπορούν να εντοπιστούν. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία σύλληψη.
Οι καταδίκες είναι σπάνιες στην Κένυα. Για να πετύχει η δίωξη, η αστυνομία χρειάζεται μαρτυρίες από παιδιά. Συχνά, οι ευάλωτοι ανήλικοι φοβούνται πολύ να καταθέσουν.
Το θολό βίντεο που τράβηξε το BBC στο δρόμο στο σκοτάδι έδειχνε μια γυναίκα, που αυτοαποκαλείται Nyambura, να γελάει καθώς λέει: «Είναι ακόμα παιδιά, οπότε είναι εύκολο να τα χειραγωγήσεις απλά δίνοντάς τους γλυκά».
«Η πορνεία είναι μια κερδοφόρα δραστηριότητα στο Μαάι Μαχίου. Οι φορτηγατζήδες είναι ουσιαστικά αυτοί που την τροφοδοτούν. Και έτσι επωφελούμαστε. Έχει γίνει κάτι φυσιολογικό στο Μαάι Μαχίου», εξήγησε, προσθέτοντας ότι είχε ένα κορίτσι μόλις 13 ετών, το οποίο «δούλευε» ήδη έξι μήνες.
«Είναι πολύ επικίνδυνο όταν έχεις να κάνεις με ανηλίκους. Δεν μπορείς να τους βγάζεις ανοιχτά στην πόλη. Τους βγάζω κρυφά μόνο τη νύχτα, με μεγάλη μυστικότητα», είπε η Nyambura.
Η πορνεία από συναινούντες ενήλικες δεν ποινικοποιείται ρητά από την εθνική νομοθεσία της Κένυας, αλλά απαγορεύεται από πολλούς δημοτικούς κανονισμούς. Δεν απαγορεύεται στο Maai Mahiu, που ανήκει στην κομητεία Nakuru.
Σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα, είναι παράνομο να ζεις από τα έσοδα της πορνείας, είτε ως εργαζόμενος, είτε ως τρίτος που διευκολύνει ή επωφελείται από την πορνεία.
Η εμπορία ή πώληση ανηλίκων κάτω των 18 ετών επισύρει ποινή φυλάκισης από 10 έτη έως ισόβια.
Όταν ρωτήθηκε αν οι πελάτες φορούν προφυλακτικά, η Νιαμπούρα είπε ότι συνήθως φρόντιζε να έχουν προστασία, αλλά κάποιοι δεν είχαν.
«Μερικά παιδιά θέλουν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα οπότε αναγκάζουν μερικά από αυτά να μην χρησιμοποιούν προφυλακτικό», είπε.
Σε μια άλλη συνάντηση, οδήγησε τον μυστικό ερευνητή σε ένα σπίτι όπου τρία νεαρά κορίτσια κάθονταν συσσωρευμένα σε έναν καναπέ, ενώ ένα άλλο σε μια σκληρή καρέκλα.
Η Νιαμπούρα έφυγε από το δωμάτιο, δίνοντας στον ερευνητή την ευκαιρία να μιλήσει με τα κορίτσια μόνος του.
Αυτά περιέγραψαν ότι υφίσταντο καθημερινά επαναλαμβανόμενη σεξουαλική κακοποίηση.
«Μερικές φορές κάνεις σεξ με πολλούς ανθρώπους. Οι πελάτες σε αναγκάζουν να κάνεις πράγματα που δεν μπορείς να φανταστείς», είπε ένα από τα κορίτσια.
Δεν υπάρχουν πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των παιδιών που αναγκάζονται να εργάζονται στην πορνεία στην Κένυα. Το 2012, η έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις πρακτικές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κένυα ανέφερε μια εκτίμηση 30.000, αριθμό που προέρχεται από την κυβέρνηση της Κένυας και την πλέον ανενεργή μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) Eradicate Child Prostitution in Kenya.
Άλλες μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές, ειδικά κατά μήκος της ακτής της χώρας, η οποία είναι γνωστή για τα τουριστικά θέρετρά της. Μια έκθεση του 2022 για την ΜΚΟ Global Fund to End Modern Slavery διαπίστωσε ότι σχεδόν 2.500 παιδιά αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με την πορνεία στις κομητείες Kilifi και Kwale.
Ένας δεύτερος μυστικός ερευνητής κέρδισε την εμπιστοσύνη μιας γυναίκας που αυτοαποκαλούταν Cheptoo και είχε πολλές συναντήσεις μαζί της.
Είπε ότι η πώληση νεαρών κοριτσιών της επέτρεπε να «κερδίζει τα προς το ζην και να ζει άνετα».
«Αυτού του είδους τις δραστηριότητες τις κάνεις με μεγάλη μυστικότητα, επειδή είναι παράνομες», είπε.
«Αν κάποιος πει ότι θέλει ένα νεαρό κορίτσι, του ζητάω να με πληρώσει. Έχουμε και τακτικούς πελάτες που έρχονται πάντα για να τα πάρουν».
Η Cheptoo πήγε τον μυστικό ερευνητή σε ένα κλαμπ για να συναντήσει τέσσερα από τα κορίτσια της. Η νεότερη είπε ότι ήταν 13 ετών. Οι άλλες είπαν ότι ήταν 15.
Μίλησε ανοιχτά για τα κέρδη που αποκομίζει από αυτές, λέγοντας ότι για κάθε 3.000 κενυατικά σελίνια (23 δολάρια, 17 λίρες) που κερδίζουν τα κορίτσια, το μερίδιό της είναι 2.500 σελίνια (19 δολάρια, 14 λίρες).
Σε μια άλλη συνάντηση, σε ένα σπίτι στο Maai Mahiu, η Cheptoo άφησε τον μυστικό ερευνητή μόνο με δύο ανήλικα κορίτσια.
Μία από αυτές της είπε ότι είχε, κατά μέσο όρο, σεξ με πέντε άντρες την ημέρα.
Όταν ρωτήθηκε τι θα συνέβαινε αν αρνιόταν να κάνει σεξ χωρίς προφυλακτικό, είπε ότι δεν είχε άλλη επιλογή.
«Πρέπει να το κάνω. Θα με διώξουν και δεν έχω πού να πάω. Είμαι ορφανή».
Η βιομηχανία της πορνείας στην Κένυα είναι ένας περίπλοκος, σκοτεινός κόσμος όπου τόσο άνδρες όσο και γυναίκες εμπλέκονται στη διευκόλυνση της παιδικής πορνείας.
Δεν είναι γνωστό πόσα παιδιά αναγκάζονται να ασχοληθούν με την πορνεία στο Μαάι Μαχίου, αλλά σε αυτή τη μικρή πόλη με περίπου 50.000 κατοίκους είναι εύκολο να τα βρει κανείς.
Μια πρώην εργαζόμενη στον τομέα του σεξ, γνωστή ως «Baby Girl», παρέχει τώρα καταφύγιο στο Maai Mahiu σε κορίτσια που έχουν ξεφύγει από τη σεξουαλική κακοποίηση.
Η 61χρονη εργάστηκε στον τομέα του σεξ για 40 χρόνια, ξεκινώντας στους δρόμους όταν ήταν είκοσι χρονών. Ήταν έγκυος και είχε μαζί της τα τρία μικρά της παιδιά, αφού είχε φύγει από τον άντρα της λόγω ενδοοικογενειακής βίας.
Στο ξύλινο τραπέζι της κουζίνας της, σε ένα φωτεινό σαλόνι στο μπροστινό μέρος του σπιτιού της, παρουσίασε στο BBC τέσσερις νεαρές γυναίκες που είχαν όλες αναγκαστεί να ασχοληθούν με την πορνεία στο Maai Mahiu όταν ήταν παιδιά.
Κάθε κορίτσι μοιράστηκε παρόμοιες ιστορίες για διαλυμένες οικογένειες ή κακοποίηση στο σπίτι – ήρθαν στο Maai Mahiu για να ξεφύγουν, μόνο για να υποστούν ξανά βίαιη κακοποίηση.
Η Michelle περιέγραψε πώς, σε ηλικία 12 ετών, έχασε τους γονείς της από τον ιό HIV και εκδιώχθηκε στο δρόμο, όπου συνάντησε έναν άνδρα που της έδωσε ένα μέρος για να μείνει και άρχισε να την κακοποιεί σεξουαλικά.
«Πραγματικά έπρεπε να τον πληρώνω με το σώμα μου για να με εκπαιδεύσει. Έφτασα στα όριά μου, αλλά δεν είχα κανέναν», είπε.
Δύο χρόνια αργότερα, την προσέγγισε μια γυναίκα που αποδείχθηκε ότι ήταν «μαντάμ» στο Maai Mahiu και την ανάγκασε να ασχοληθεί με την πορνεία.
Η Λίλιαν, που είναι τώρα 19 ετών, έχασε επίσης τους γονείς της σε πολύ μικρή ηλικία. Έμεινε με έναν θείο που την έβγαζε φωτογραφίες στο ντους και πουλούσε τις εικόνες στους φίλους του. Μάλιστα δεν έμεινε μόνο εκεί, αφού λίγο αργότερα την βίασε.
«Αυτή ήταν η χειρότερη μέρα της ζωής μου. Ήμουν 12 ετών τότε».
Όταν δραπέτευσε, βιάστηκε ξανά από έναν οδηγό φορτηγού που την πήγε στο Μαάι Μαχίου. Εκεί, όπως και η Μισέλ, την προσέγγισε μια γυναίκα που την ανάγκασε να ασχοληθεί με την πορνεία.
Η σύντομη ζωή αυτών των νεαρών γυναικών έχει σημαδευτεί από βία, παραμέληση και κακοποίηση. Τώρα, φιλοξενούμενες από την Baby Girl, μαθαίνουν νέες δεξιότητες.
Η κομητεία Νακούρου καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης από HIV στην Κένυα και η Baby Girl, με τη στήριξη της αμερικανικής υπηρεσίας αναπτυξιακής βοήθειας USAID, έχει αναλάβει την αποστολή να ενημερώσει τους πολίτες για τους κινδύνους του απροστάτευτου σεξ.
Διαθέτει γραφείο στο Κέντρο Υγείας Κοινότητας Καραγκίτα, κοντά στη λίμνη Ναϊβάσα, όπου εργάζεται προσφέροντας προφυλακτικά και συμβουλές.
Ωστόσο, μετά την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διακόψει τη χρηματοδότηση της USAID, τα προγράμματα ενημέρωσης που συντονίζει πρόκειται να σταματήσουν.
«Από τον Σεπτέμβριο θα είμαστε άνεργοι», δήλωσε στο BBC World Service, προσθέτοντας πόσο ανησυχεί για τις νεαρές γυναίκες και τα κορίτσια που εξαρτώνται από αυτήν.
«Βλέπετε πόσο ευάλωτα είναι αυτά τα παιδιά. Πώς θα επιβιώσουν μόνα τους; Ακόμα αναρρώνουν».
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν απάντησε στα σχόλια αυτής της έρευνας σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο των περικοπών στη χρηματοδότηση. Η USAID έκλεισε επίσημα τον περασμένο μήνα.
Προς το παρόν, η Λίλιαν επικεντρώνεται στο να μάθει φωτογραφία και να αναρρώσει από την κακοποίηση.
«Δεν φοβάμαι πια, γιατί η Baby Girl είναι εκεί για μένα», είπε. «Μας βοηθά να θάψουμε το παρελθόν».
