Όταν οι Βρυξέλλες παρουσιάζουν την αναθεώρηση της Οδηγίας για τη Φορολογία Καπνού (TED), την τυλίγουν σε βαρύγδουπες φράσεις για «προστασία της δημόσιας υγείας» και «καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου». Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο ωμή: η νέα νομοθεσία θα πυροδοτήσει την ήδη εκρηκτική μαύρη αγορά καπνού, θα στερήσει από τα κράτη-μέλη πολύτιμα φορολογικά έσοδα και θα εξοντώσει τους νόμιμους παραγωγούς. Για την Ελλάδα, που βρίσκεται στην καρδιά του προβλήματος, πρόκειται για καταστροφή με ονοματεπώνυμο – και την υπογραφή του Ολλανδού επιτρόπου Οικονομίας, Βόπκε Χούκστρα.
Ο Χούκστρα δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Προερχόμενος από τον ολλανδικό σκληρό πυρήνα που κάποτε λοιδορούσε τους «σπάταλους του Νότου», σήμερα ως επίτροπος έχει αναλάβει να περάσει μια ατζέντα που συγκεντρώνει εξουσία και φορολογικά έσοδα στις Βρυξέλλες. Στο στόχαστρο βρέθηκε και το καπνικό προϊόν, όχι για λόγους υγείας, αλλά γιατί μπορεί να αποδώσει δισεκατομμύρια στον κοινό κορβανά. Ο ίδιος έχει μιλήσει για «σύγχρονες ανάγκες εσόδων», αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι φόροι από τον καπνό θα χρηματοδοτήσουν «ευρωπαϊκές προτεραιότητες» – από την πράσινη μετάβαση μέχρι την άμυνα στην Ουκρανία. Με άλλα λόγια, η Θράκη και η Μακεδονία καλούνται να πληρώσουν τον λογαριασμό.
Η εικόνα στην Ελλάδα είναι αποκαλυπτική. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ένας στους τέσσερις καπνιστές καταναλώνει προϊόντα του παράνομου εμπορίου. Το ποσοστό της μαύρης αγοράς ανήλθε στο 25% το 2024, προκαλώντας ζημία άνω των 670 εκατ. ευρώ στα δημόσια έσοδα μέσα σε έναν χρόνο. Και αυτό πριν καν επιβληθεί το νέο κύμα φορολογίας που φέρνει η TED. Εάν εφαρμοστεί, οι τιμές των νόμιμων προϊόντων θα εκτιναχθούν, η απόσταση από το λαθραίο θα μεγαλώσει και οι καταναλωτές θα στραφούν ακόμη πιο μαζικά στη μαύρη αγορά.
Ποιον θα ωφελήσει αυτό;
Σίγουρα όχι το ελληνικό κράτος. Σίγουρα όχι τους συνεταιρισμούς που κρατούν ζωντανή την περιφέρεια. Οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι τα δίκτυα λαθρεμπορίας που ήδη έχουν απλωθεί σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και την Κεντρική Ευρώπη. Ουσιαστικά, η Κομισιόν ζητά από την Ελλάδα να παραδώσει τα έσοδά της στους διακινητές.
Αντί να στηρίξει τη νόμιμη παραγωγή και να εξασφαλίσει κανόνες που θα ενισχύσουν τη διαφάνεια, η Ε.Ε. επιλέγει το ακριβώς αντίθετο: βαρύτερη φορολογία, ποσοστώσεις, και διοικητικά εμπόδια που θα εκτοπίσουν τους μικρούς παραγωγούς από την αγορά. Ο κίνδυνος είναι ξεκάθαρος: όσο περισσότερο η Βρυξέλλες πιέζει τους Έλληνες καλλιεργητές, τόσο περισσότεροι θα εγκαταλείπουν την καλλιέργεια και τόσο πιο εύκολα θα γεμίζει η αγορά με εισαγόμενο προϊόν. Ήδη η Τουρκία, τα Σκόπια και η Κίνα καραδοκούν.
Εδώ βρίσκεται και η μεγάλη υποκρισία. Η Κομισιόν που δήθεν θέλει να περιορίσει την κατανάλωση, δεν έχει κανένα πρόβλημα να την αντικαταστήσει με εισαγωγές από τρίτες χώρες. Η Ελλάδα, δεύτερη παγκοσμίως στην παραγωγή ανατολικών ποικιλιών, θα χάσει το πλεονέκτημα που έχτισε για δεκαετίες. Οι αποθήκες στην Ξάνθη και την Κομοτηνή θα σφραγίσουν, οι οικογένειες που ζουν από τον καπνό θα βρεθούν στο περιθώριο, και το ισοζύγιο θα γύρει υπέρ της Τουρκίας και της Ασίας.
Δεν είναι μεταρρύθμιση
Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να σιωπά. Δεν μπορεί να βλέπει το 25% της αγοράς να γίνεται παράνομο, να χάνει 670 εκατ. τον χρόνο και να δέχεται νέα μέτρα που θα πολλαπλασιάσουν το πρόβλημα. Ούτε μπορεί να αποδέχεται μια ευρωπαϊκή πολιτική που με πρόσχημα την υγεία ενισχύει τους λαθρεμπόρους και καταστρέφει τη νόμιμη παραγωγή.
Η αναθεώρηση της TED δεν είναι μεταρρύθμιση, είναι οικονομικό σαμποτάζ σε βάρος των Ελλήνων φορολογουμένων και αγροτών. Είναι ώρα για αποφασιστική δράση ώστε να προστατευθούν τα εθνικά συμφέροντα και η βιωσιμότητα της αγροτικής οικονομίας.
