Το συνταξιοδοτικό παραμένει μια ανοιχτή πληγή για εκατομμύρια εργαζομένους στην Ευρώπη, με τα επίσημα στοιχεία να σκιαγραφούν μια σκληρή πραγματικότητα: οι συντάξεις δεν επαρκούν για να εξασφαλίσουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και οι πολίτες, παρά τη γνώση του προβλήματος, εξακολουθούν να μην προετοιμάζονται εγκαίρως.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές έρευνες, το 41% των πολιτών δεν συμμετέχει σε κανένα συμπληρωματικό συνταξιοδοτικό σύστημα, παραμένοντας πλήρως εξαρτημένο από το δημόσιο ταμείο. Το χάσμα γίνεται ακόμη πιο ανησυχητικό όταν εξετάζεται με βάση το φύλο, καθώς το 46% των γυναικών δηλώνει ότι δεν αποταμιεύει καθόλου για τη σύνταξή του, έναντι 35% των ανδρών.
Η εικόνα αυτή έρχεται σε μια περίοδο έντονων δημογραφικών πιέσεων, με τον πληθυσμό να γερνά, τον ενεργό εργαζόμενο πληθυσμό να μειώνεται και το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα να σηκώνει βάρη που δύσκολα θα αντέξει στο μέλλον. Ο κίνδυνος ανεπαρκούς εισοδήματος στην τρίτη ηλικία δεν είναι πλέον θεωρητικός, αλλά απολύτως ορατός.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η ιδιωτική ασφάλιση αναδεικνύεται σε βασικό εργαλείο άμυνας. Η δυνατότητα δημιουργίας ιδιωτικής σύνταξης, μέσω μακροχρόνιας και συστηματικής αποταμίευσης, προσφέρει διέξοδο σε όσους επιλέγουν να δράσουν εγκαίρως. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η σωστή ενημέρωση παίζει καθοριστικό ρόλο: το 31% των πολιτών ξεκίνησε αποταμίευση μετά από καθοδήγηση ειδικού, ενώ το 25% εντάχθηκε σε συνταξιοδοτικά προγράμματα μέσω του εργοδότη του. Αντίθετα, οι γενικές καμπάνιες ενημέρωσης είχαν σχεδόν μηδαμινή επίδραση.
Η συντηρητική στάση των πολιτών είναι επίσης εμφανής στις επιλογές τους. Το 81% όσων επενδύουν σε ιδιωτική σύνταξη προτιμά προϊόντα που εγγυώνται τουλάχιστον το αρχικό κεφάλαιο, με τις γυναίκες να εμφανίζονται ακόμη πιο επιφυλακτικές απέναντι στο ρίσκο. Μόλις το 19% επιλέγει πιο επιθετικές λύσεις, επιδιώκοντας υψηλότερες αποδόσεις.
Όσον αφορά τον τρόπο αξιοποίησης των αποταμιεύσεων, η κλασική μηνιαία σύνταξη παραμένει πρώτη επιλογή, όμως αυξάνεται το ενδιαφέρον για εφάπαξ ποσά και ευέλικτες μορφές ανάληψης, που προσφέρουν μεγαλύτερο έλεγχο στους δικαιούχους και καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες της τρίτης ηλικίας.
Το συμπέρασμα είναι σαφές και αμείλικτο: η επόμενη γενιά συνταξιούχων κινδυνεύει να βρεθεί με λιγότερα χρήματα και περισσότερα χρόνια ζωής. Η ιδιωτική αποταμίευση δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Και όσο η κοινωνία καθυστερεί να το συνειδητοποιήσει, τόσο το συνταξιοδοτικό πρόβλημα μετατρέπεται σε κοινωνική κρίση με ευρωπαϊκές διαστάσεις.
