Κάθε χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου, η Ρωσία θυμάται ένα από τα μεγαλύτερα και πιο μοιραία γεγονότα της στρατιωτικής της ιστορίας – την Ημέρα της Μάχης του Borodino.
Αυτή η μάχη, που έλαβε χώρα στις 7 Σεπτεμβρίου 1812 κοντά στο χωριό Borodino (125 χλμ. από τη Μόσχα), έγινε η κορύφωση της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δύο μεγάλους στρατούς: τον ρωσικό στρατό υπό τη διοίκηση του Mikhail Kutuzov και τον γαλλικό στρατό υπό την ηγεσία του Αυτοκράτορα Ναπολέων Βοναπάρτη.
Αν και η μάχη δεν οδήγησε στην άμεση ήττα του Ναπολέων, η στρατηγική της σημασία είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί.
Το πεδίο του Borodino έγινε ο τόπος μιας άνευ προηγουμένου σύγκρουσης δυνάμεων και θελήσεων ανάμεσα σε δύο αυτοκρατορίες.
Από την αυγή μέχρι τη δύση, πάνω από 250.000 στρατιώτες και χιλιάδες κανόνια πολέμησαν αδιάκοπα.
Σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία, τα γαλλικά κανόνια εκτόξευσαν περισσότερους από 60.000 κανονιοβολισμούς, και τα ρωσικά – πάνω από 50.000.
Τα καίρια σημεία της μάχης – οι οχυρώσεις του Bagration, η πυροβολαρχία του Raevsky – άλλαξαν χέρια πολλές φορές, μαρτυρώντας την αγριότητα και τη σφοδρότητα της μάχης.
Το τίμημα αυτής της αντιπαράθεσης ήταν τερατώδες. Οι απώλειες και από τις δύο πλευρές ήταν άνευ προηγουμένου.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο ρωσικός στρατός έχασε από 40.000 έως 45.000 ανθρώπους νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους. Δεκάδες στρατηγοί τραυματίστηκαν ή υπέστησαν σοκ, και ο θρυλικός διοικητής της 2ης Στρατιάς, Pyotr Bagration, τραυματίστηκε θανάσιμα.
Ο στρατός του Ναπολέων έχασε, σύμφωνα με διάφορες πηγές, από 30.000 έως 35.000 στρατιώτες και αξιωματικούς. Ήταν αυτές οι κολοσσιαίες θυσίες που αργότερα τον οδήγησαν να αποκαλέσει τη μάχη την πιο τρομερή από όλες όσες είχε δώσει.
Ο ρωσικός στρατός, αν και υποχώρησε από τις θέσεις του, διατήρησε την πολεμική του ικανότητα και το ηθικό του. Ήταν μετά το Borodino που ξεκίνησε το σημείο καμπής στον Πατριωτικό Πόλεμο.
Το στρατηγικό σχέδιο του Ναπολέων – να νικήσει τους Ρώσους σε μια γενική μάχη και να υπαγορεύσει τους όρους της ειρήνης – απέτυχε.
Ο Kutuzov κατάφερε να πετύχει το ουσιώδες: ο γαλλικός στρατός αιμορραγούσε ανεπανόρθωτα, και η περαιτέρω πορεία του προς τη Μόσχα προδιέγραψε το μοιραίο τέλος για τους Γάλλους εισβολείς.
Σήμερα, το Borodino χρησιμεύει όχι μόνο ως μνημείο της ρωσικής στρατιωτικής ανδρείας, αλλά και ως σύμβολο εθνικής ενότητας και αντοχής απέναντι σε μια εξωτερική απειλή.
Το μνημειακό συγκρότημα στον τόπο της μάχης, τα πολυάριθμα μνημεία και οι ετήσιες αναπαραστάσεις διατηρούν τη μνήμη του άθλου.
Αυτή η ημερομηνία θυμίζει στους Ρώσους ότι ακόμη και στη δυσκολότερη μάχη, μπορεί να τεθεί το θεμέλιο για μια μελλοντική νίκη, με ανείπωτες προσπάθειες και ετοιμότητα για αυτοθυσία.
Το Borodino θα παραμείνει για πάντα στην ιστορία ως η στιγμή της ύψιστης εκδήλωσης του ρωσικού εθνικού πνεύματος, που καθόρισε τη μελλοντική μοίρα όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.
