Σελίδες από ένα σπάνιο μεσαιωνικό χειρόγραφο που ήταν κρυμμένες ως εξώφυλλο και ραμμένες στο δέσιμο ενός άλλου βιβλίου, βρήκαν οι ερευνητές, σύμφωνα με ειδικούς από τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ στην Αγγλία.
Το απόσπασμα περιέχει ιστορίες για τον Merlin και τον Βασιλιά Αρθούρο.
Οι δύο σελίδες προέρχονται από ένα αντίγραφο του 13ου αιώνα της «Suite Vulgate du Merlin».
Το χειρόγραφο, γραμμένο σε αρχαία γαλλικά, χρησίμευε ως συνέχεια του θρύλου του Βασιλιά Αρθούρου.
Σήμερα υπάρχουν μόλις τρεις δεκάδες επιβιώσαντα αντίγραφα της συνέχειας.
Ο κύκλος Lancelot
Μέρος μιας σειράς γνωστής ως ο κύκλος Lancelot-Grail, η ρομαντική ιστορία του Αρθούρου ήταν δημοφιλής μεταξύ των αριστοκρατών και της βασιλικής οικογένειας, ανέφερε η Δρ. Irène Fabry-Tehranchi, ειδικός στη γαλλική βιβλιογραφία και ακαδημαϊκή σύνδεσμος στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
Οι ιστορίες διαβάζονταν ή εκτελούνταν από τους trouvères, ή ποιητές, που ταξίδευαν από αυλή σε αυλή, πρόσθεσε.
Αντί να κινδυνεύσουν να καταστρέψουν τις εύθραυστες σελίδες αφαιρώντας τις ραφές και ξεδιπλώνοντάς τες, μια ομάδα ερευνητών κατάφερε να πραγματοποιήσει απεικονίσεις και αξονικές τομογραφίες (CT), δημιουργώντας ένα 3D μοντέλο των σελίδων και ξεδιπλώνοντάς τες ψηφιακά για να διαβάσουν την ιστορία.
Η Fabry-Tehranchi, μία από τις πρώτες που αναγνώρισαν τη σπανιότητα του χειρογράφου, δήλωσε ότι η ανακάλυψη του «είναι πραγματικά μια εμπειρία που συμβαίνει μόνο μια φορά στη ζωή».
Οι τομογραφίες αποκάλυψαν τεχνικές δέσμευσης βιβλίων από το μακρινό παρελθόν και κρυφές λεπτομέρειες του επαναχρησιμοποιημένου χειρογράφου που ενδέχεται να ρίξουν φως στις ρίζες του.
«Δεν πρόκειται μόνο για το ίδιο το κείμενο, αλλά και για το υλικό τεχνούργημα», δήλωσε η Fabry-Tehranchi.
«Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε ξανά μας λέει για τις αρχικές πρακτικές αρχειοθέτησης στην Αγγλία του 16ου αιώνα.
Είναι ένα κομμάτι ιστορίας από μόνο του.»
Κρυμμένο μπροστά στα μάτια μας
Η πρώην αρχειονόμος του Κέιμπριτζ, Sian Collins, εντόπισε το απόσπασμα του χειρογράφου το 2019 κατά την επανακαταλογράφηση των αρχείων κτημάτων από το Huntingfield Manor, το οποίο ανήκε στην οικογένεια Vanneck από το Heveningham, στη Σάφολκ της Αγγλίας. Χρησιμοποιούμενο ως εξώφυλλο για ένα αρχείο ακινήτου, οι σελίδες είχαν καταγραφεί προηγουμένως ως μια ιστορία του 14ου αιώνα για τον Sir Gawain.
Ωστόσο, η Collins, τώρα επικεφαλής των ειδικών συλλογών και αρχείων στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας Trinity Saint David, παρατήρησε ότι το κείμενο ήταν γραμμένο σε Παλαιά Γαλλικά, τη γλώσσα που χρησιμοποιούσε η αριστοκρατία και η βασιλική αυλή της Αγγλίας μετά την Νορμανδική Κατάκτηση το 1066.
Επίσης, είδε ονόματα όπως ο Gawain και το Excalibur μέσα στο κείμενο.
Η Collins και οι άλλοι ερευνητές κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν το κείμενο που περιγράφει τη μάχη και την τελική νίκη του Gawain, των αδελφών του και του πατέρα του, Βασιλιά Loth, απέναντι στους Σάξωνες Βασιλιάδες Dodalis, Moydas, Oriancés και Brandalus.
Η άλλη σελίδα παρουσίαζε μια σκηνή από την αυλή του Βασιλιά Αρθούρου, στην οποία ο Merlin εμφανίζεται μεταμφιεσμένος σε εντυπωσιακό δεξιοτέχνη της άρπας, σύμφωνα με τη μετάφραση που παρείχαν οι ερευνητές:
Και οι δύο σκηνές αποτελούν μέρος της «Suite Vulgate du Merlin», που γράφτηκε αρχικά το 1230, περίπου 30 χρόνια μετά το «Merlin», το οποίο αναφέρει τις ιστορίες της προέλευσης του Merlin και του Βασιλιά Αρθούρου και τελειώνει με την στέψη του Αρθούρου.
«(Η συνέχεια) μας λέει για την πρώιμη βασιλεία του Αρθούρου: αντιμετωπίζει μια επανάσταση από Βρετανούς βαρώνους που αμφισβητούν τη νομιμότητά του και πρέπει να πολεμήσει εξωτερικούς εισβολείς, τους Σάξονες», δήλωσε η Fabry-Tehranchi.
«Καθ’ όλη τη διάρκεια, ο Αρθούρος υποστηρίζεται από τον Merlin, ο οποίος τον συμβουλεύει στρατηγικά και τον βοηθά στο πεδίο της μάχης.
Ορισμένες φορές, ο Merlin αλλάζει μορφή για να εντυπωσιάσει και να διασκεδάσει τους συνομιλητές του.»
Εντοπισμός της πορείας του βιβλίου
Οι σελίδες είχαν σκιστεί, διπλωθεί και ραφτεί, καθιστώντας αδύνατο να αποκωδικοποιηθεί το κείμενο ή να προσδιοριστεί πότε γράφτηκε. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από το Κέιμπριτζ συγκεντρώθηκε για να πραγματοποιήσει μια σειρά αναλύσεων.
Αφού ανέλυσαν τις σελίδες, οι ερευνητές πιστεύουν ότι το χειρόγραφο, που φέρει χαρακτηριστικά διακοσμητικά αρχικά σε κόκκινο και μπλε χρώμα, γράφτηκε μεταξύ 1275 και 1315 στη βόρεια Γαλλία και αργότερα εισήχθη στην Αγγλία.
Πιστεύουν ότι ήταν μια σύντομη έκδοση της «Suite Vulgate du Merlin». Δεδομένου ότι κάθε αντίγραφο ήταν γραμμένο χειροκίνητα από μεσαιωνικούς αντιγραφείς, μια διαδικασία που μπορούσε να διαρκέσει μήνες, υπάρχουν διακριτές τυπογραφικές λάθη, όπως το «Dorilas» αντί για «Dodalis» για το όνομα ενός από τους Σάξονες βασιλιάδες.
«Κάθε μεσαιωνικό αντίγραφο ενός κειμένου είναι μοναδικό: παρουσιάζει πολλές παραλλαγές γιατί η γραπτή γλώσσα ήταν πολύ πιο ευκίνητη και λιγότερο κωδικοποιημένη από ό,τι σήμερα», είπε η Fabry-Tehranchi.
«Οι γραμματικοί και ορθογραφικοί κανόνες καθιερώθηκαν πολύ αργότερα.»
Αλλά ήταν σύνηθες να απορρίπτονται και να επαναχρησιμοποιούνται παλιά μεσαιωνικά χειρόγραφα μέχρι το τέλος του 16ου αιώνα, καθώς η εκτύπωση έγινε δημοφιλής και η πραγματική αξία των σελίδων έγινε το ανθεκτικό δέρμα που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εξώφυλλα, δήλωσε η Fabry-Tehranchi.
«Ήταν πιθανότατα πιο δύσκολο να αποκωδικοποιήσουμε και να κατανοήσουμε τα Παλαιά Γαλλικά, και πιο σύγχρονες εκδόσεις των Αρθουριανών ρομαντικών ιστοριών, όπως το ‘Morte D’Arthur’ του (Sir Thomas) Malory, ήταν πλέον διαθέσιμες για τους αναγνώστες στην Αγγλία», είπε η Fabry-Tehranchi.
