Η Επανάσταση του 1821 είχε πρωτίστως εθνικό χαρακτήρα και δευτερευόντως κοινωνικό, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Marc για λογαριασμό του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ).
Οι Έλληνες απαντούν για το κρυφό σχολειό, τις Μεγάλες Δυνάμεις και τους ήρωες που θυμούνται, όπως και ότι δεν έχουν εμπιστοσύνη για τις γνώσεις που έλαβαν στο σχολείο και δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν πολλά για την Επανάσταση.
Ειδικότερα το 89,3% έμαθε, ό,τι μπόρεσε να μάθει για το 1821 στο σχολείο, το 65,1% έλαβε γνώση για την Επανάσταση μέσα από τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ το 45,3% από άρθρα στον Τύπο, το 40% από το Διαδίκτυο και μόλις το 17,2% έμαθε κάτι σχετικά στο πανεπιστήμιο!
Οι μισοί εκ των ερωτηθέντων εκτιμούν ότι ο μέσος Έλληνας πολίτης γνωρίζει μέτρια την ιστορία της Ελληνικής επανάστασης και μόλις 1 στους 10 πιστεύει ότι ο μέσος Έλληνας γνωρίζει καλά την ιστορία της Επανάστασης. Η συντριπτική πλειοψηφία, το 90,4% των πολιτών, ανέφερε ότι ο ξεσηκωμός των Ελλήνων είχε εθνικό χαρακτήρα, το 54,6% είχε κοινωνικό, το 52,9% ότι ήταν φιλελεύθερη -σχεδόν όσο και θρησκευτική (51,3%) Επανάσταση. Το μικρότερο ποσοστό, 40,8%, είπε ότι ο χαρακτήρας της ήταν δημοκρατικός.
Η Επανάσταση του 1821 είναι το μοναδικό γεγονός που δεν παίζει ρόλο το φύλο, η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων, το εισόδημα, η ιδεολογία, η πολιτική ταυτότητα και η ψήφος στις εκλογές, εν αντιθέσει με άλλα μεγάλα ιστορικά γεγονότα όπως της δεκαετίας του 1940. Συνεπώς και αυτοί που ψήφισαν ΝΔ και εκείνοι που στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούν ότι η Επανάσταση ήταν εθνικής φύσεως (91,5% ΝΔ, 88,8% ΣΥΡΙΖΑ).
Κυρίαρχη προσωπικότητα της επανάστασης αναδεικνύεται με μεγάλη διαφορά ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (92,7%). Ακολουθεί ο Γεώργιος Καραϊσκάκης (63,1%) Μπουμπουλίνα (32,4%), Παπαφλέσσας (32,2%), Αθανάσιος Διάκος (23,7%). Αντιθέτως ο Νικηταράς συγκεντρώνει μόνο 9,7% των προτιμήσεων και ακόμη λιγότερες (6%) ο Μακρυγιάννης.
Κάτι που υπογραμμίσθηκε ως ιδιαιτέρως θετικό είναι το γεγονός ότι μια γυναίκα, η Μπουμπουλίνα, βρίσκεται στην πρώτη τριάδα, κάτι που δεν συναντά κανείς σε άλλες Επαναστάσεις. Επίσης στην πρώτη δεκάδα είναι μια ακόμη γυναίκα η Μαντώ Μαυρογένους (10η θέση).
Η Ρωσία αναδεικνύεται, με 42,5%, ως η ξένη δύναμη με την θετικότερη συμβολή στην Επανάσταση και ακολουθούν η Γαλλία με 18,3%, η Βρετανία με 17,1% και η Αυστρία με 6,2%.
Μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, οργανώσεων και θεσμών που ενεπλάκησαν στην Επανάσταση, αρκετά υποτιμημένος κρίνεται ο ρόλος των εμπόρων. Αντιθέτως, αναγνωρίζεται σχεδόν ομόφωνα ο θετικός ρόλος της Φιλικής Εταιρείας (94,2%) , των Φιλελλήνων (87,1%) και των νησιωτών πλοιοκτητών (85,2%), των στρατιωτικών (81,2%), της Εκκλησίας (72,1%) και των Φαναριωτών λογίων (68,6%).
Τρεις στους δέκα Έλληνες δηλώνουν ότι δεν έχουν ακούσει ή διαβάσει τίποτα σχετικά με τις τρεις Εθνοσυνελεύσεις και τα Συντάγματά τους. Αναλυτικότερα το 44% «κάτι έχει ακούσει» γι’ αυτά, ενώ το 47,5% δεν είναι σε θέση να απαντήσει για αυτά.
Επτά στους δέκα Έλληνες θεωρούν ότι το κρυφό σχολειό δεν είναι μύθος. Διχασμένη η κοινή γνώμη για το αν η Επανάσταση άρχισε την 25η Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας, το 42,7% πιστεύει ότι αυτό είναι αληθές και για το 42,1% ψευδές.
Τα ευρήματα της δημοσκόπησης παρουσιάσθηκαν στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο «Διακόσια χρόνια από την Φιλελεύθερη Επανάσταση». Την συζήτηση συντόνισε ο Πρόεδρος του ΚΕΦίΜ, Αλέξανδρος Σκούρας και η γενική διευθύντρια της Marc Σοφία Τσιλιγιάννη παρουσίασε τα αποτελέσματα.
Είναι θλιβερό το εντυπωσιακό ποσοστό 40% των ερωτηθέντων που έμαθαν γιά την Ελληνική Επανάσταση από το Διαδίκτυο.Την εικοσαετία 1975-1995 τα βιβλία Ιστορίας του Γυμνασίου και του Λυκείου ήταν χοντρά,ασήκωτα και περιείχαν τα πάντα,με εντυπωσιακές λεπτομέρειες, γιά τα Συντάγματα,τις Συνελεύσεις,με φωτογραφίες,με χάρτες,με πίνακες.Από το 1995 μέχρι σήμερα δεν ξέρω τί έχει γίνει.Όταν απαιτούν και οι γονείς να δίνουν τα παιδιά τους πανελλήνιες με βιβλία 150 σελίδων,τί να πείς μετά;
Το ποσοστό 17,5% που έχουν μάθει τα της Ελληνικής Επαναστάσεως από το Πανεπιστήμιο,είναι πάρα πολύ καλό.
Χαρακτηριστικό της άγνοιας ή της σύγχυσης των ερωτηθέντων είναι η περίληψη της Αυστρίας μέσα στις δυνάμεις που ωφέλησαν την Επανάσταση,ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η Αυστρία έπαιξε τον πιό αρνητικό ρόλο προσπαθώντας μέχρι την τελευταία στιγμή μέσω του Μέτερνιχ,να κρατήσει την Ελλάδα φόρου υποτελές κράτος και με περιορισμένα σύνορα.Αντίθετα,δε θυμούνται τη μικρούλα Αϊτή,που έστειλε βοήθεια με τρόφιμα και πολεμιστές.
Όμως,ο διχασμός των ερωτηθέντων όσον αφορά τουλάχιστον τον τόπο κήρυξης της Επανάστασης, ανταποκρίνεται στην πραγματική και αντικειμενική ενημέρωσή του,από όλες τις πηγές που προαναφέραμε και των σχολικών βιβλίων.Λυπηρό που η εταιρεία που έκανε την έρευνα,δεν έκανε κάποια ερώτηση γιά τον μπαρμπα-Γιάννη τον Καποδίστρια,ή τουλάχιστο να τον αναφέρουν οι ερωτηθέντες ως αποφασιστικό παράγοντα της τελικής νίκης και της ίδρυσης του ελληνικού κράτους.