Την ώρα που η Αθήνα επιμένει να καλλιεργεί την εικόνα «ήρεμων νερών» ενόψει του θεσμικού διαλόγου του 2026, η Άγκυρα δείχνει να κινείται σε εντελώς διαφορετικό μονοπάτι. Ενώ η ελληνική κυβέρνηση μιλά για ψυχραιμία, ανοιχτούς διαύλους και «τηλέφωνα που πρέπει να σηκώνονται», η Τουρκία επαναφέρει τακτικές δεκαετιών, ξαναζεσταίνοντας σενάρια μειονοτικών διεκδικήσεων σε ελληνικό έδαφος.
Στη Σμύρνη, κρατικοί και πανεπιστημιακοί φορείς οργανώνουν εκδήλωση που δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τον στόχο της: την εμφάνιση της Κω και της Ρόδου ως πεδίου δήθεν «τουρκικών κοινοτήτων» και μειονοτικών δικαιωμάτων. Η χρονική συγκυρία μόνο τυχαία δεν είναι – την ώρα που η Αθήνα προσπαθεί να αποφύγει εντάσεις, η Άγκυρα προωθεί την ατζέντα της χωρίς προσχήματα.
Στο μεταξύ, η ελληνική πλευρά συνεχίζει να θεωρεί επιτυχία το ότι «συνομιλεί» με την Τουρκία. Ο πρωθυπουργός, μιλώντας σε συνέδριο της εφημερίδας Το Βήμα, ανακοίνωσε ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα συγκληθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026, παρουσιάζοντας ως κέρδος την επικοινωνία για την… αποτροπή απροόπτων. Όμως, την ώρα που η Αθήνα επενδύει στον διάλογο, η Άγκυρα οικοδομεί τετελεσμένα.
Το συνέδριο στη Σμύρνη, συνδιοργανωμένο από την Υπηρεσία Τούρκων του Εξωτερικού, το Ινστιτούτο Ερευνών του Τουρκικού Κόσμου και σωματεία που δραστηριοποιούνται στη «διασπορά», περιλαμβάνει θεματικές που προσπαθούν να κατασκευάσουν μειονοτικό ζήτημα στα Δωδεκάνησα, με αναφορές σε «ταυτότητα», «εκπαίδευση», «βακούφια» και «δικαιώματα από διεθνείς συνθήκες». Είναι η γνωστή τουρκική μέθοδος: θεματολογία κομμένη και ραμμένη ώστε να στηρίζει διεκδικήσεις που δεν έχουν καμία βάση.
Πρόκειται για μια στρατηγική που εφαρμόζεται συστηματικά επί δεκαετίες, με σταθερή επιδίωξη την αναβάθμιση ανύπαρκτων ζητημάτων σε «διμερείς διαφορές». Ακόμη και οι πρόσφατες κινήσεις σε Δυτική Θράκη εντάσσονται σε αυτό το μοτίβο: επιστολές και καταγγελίες που επιχειρούν να εμφανίσουν τη μουσουλμανική μειονότητα ως «τουρκική», κόντρα στη Συνθήκη της Λωζάννης και στη διεθνή πραγματικότητα.
Την ίδια στιγμή, η Αθήνα περιορίζεται σε δηλώσεις «νηφαλιότητας», ακολουθώντας γραμμή κατευνασμού που με κάθε νέο τουρκικό βήμα αποδεικνύεται ανεπαρκής. Με όχημα δήθεν ανθρωπιστικές ή πολιτισμικές διαστάσεις, η Άγκυρα επεκτείνει σταθερά το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και επιχειρεί να μετατρέψει το Αιγαίο σε χώρο όπου η Ελλάδα βρίσκεται συνεχώς σε αμυντική θέση.
Η πραγματικότητα είναι απλή: ενώ η Τουρκία δημιουργεί υποδομές, αφήγημα και μηχανισμούς για να θέσει υπό αμφισβήτηση ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα σε νησιά και θαλάσσιες ζώνες, η ελληνική κυβέρνηση αντιδρά με μια πολιτική που εύκολα εκλαμβάνεται ως υποχωρητικότητα. Η Άγκυρα αξιοποιεί κάθε κενό, κάθε δισταγμό, κάθε πρόθεση «διαλόγου» από ελληνικής πλευράς ώστε να προωθήσει μαξιμαλιστικές θέσεις, ενισχύοντας την επιρροή της σε περιοχές που η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει θωρακίσει πολύ πιο αποφασιστικά.
Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε ένα γνώριμο μοτίβο: η Τουρκία προχωρά επιθετικά, οργανωμένα και μεθοδικά, ενώ η Αθήνα αρκείται σε καθησυχαστικές δηλώσεις. Και όσο αυτή η ασυμμετρία παραμένει, τόσο η Άγκυρα θα αισθάνεται ότι έχει περιθώριο να ανεβάζει την ένταση στα Δωδεκάνησα και σε όλο το Αιγαίο.
