Η κυβέρνηση συνεχίζει να επιδεικνύει μια πρωτοφανή αδιαφορία απέναντι στους συνταξιούχους, μετατρέποντας μια ξεκάθαρη δικαστική δικαίωση σε μαραθώνιο ταλαιπωρίας, αναμονής και θεσμικής κοροϊδίας. Τα αναδρομικά του 11μήνου, που αφορούν παράνομες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και την κατάργηση των δώρων, καταβάλλονται με καθυστερήσεις που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν ή και ξεπερνούν τα τρία χρόνια, εξαιτίας της χρόνιας γραφειοκρατικής ανεπάρκειας του ΕΦΚΑ και της πολιτικής απροθυμίας να δοθεί οριστική λύση.
Από τους περίπου 370.000 συνταξιούχους που αναγκάστηκαν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα, μέχρι σήμερα έχουν πληρωθεί μόλις 20.000. Δηλαδή, λιγότεροι από ένας στους δεκαπέντε. Και αυτό παρουσιάζεται περίπου ως… πρόοδος. Τα ποσά που καταβλήθηκαν κυμαίνονται από 2.500 έως 3.000 ευρώ, με τόκο 6%, ενώ δεν λείπουν οι εξοργιστικές περιπτώσεις όπου αγωγές του 2017 οδήγησαν σε πληρωμές μόλις το καλοκαίρι του 2024. Επτά χρόνια αναμονής για χρήματα που κρίθηκαν παράνομα παρακρατημένα.
Υπενθυμίζεται ότι τα αναδρομικά αφορούν το 11μηνο από 11 Ιουνίου 2015 έως 12 Μαΐου 2016, όπως ξεκάθαρα όρισε η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2020. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση επέλεξε συνειδητά να περιορίσει τη δικαστική δικαίωση μόνο σε όσους είχαν προσφύγει, αφήνοντας εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους εκτός, μέσω νομοθετικής ρύθμισης επί υπουργίας Γιάννη Βρούτση. Με μια υπογραφή, αφαιρέθηκε το δικαίωμα προσφυγής μετά το 2020, ενώ το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο «σφράγισε» οριστικά αυτή την πολιτική επιλογή.
Το αποτέλεσμα; Ένα μικρό αλλά κρίσιμο ποσοστό δικαιούχων εξακολουθεί να περιμένει ποσά που φτάνουν έως και τα 4.000 ευρώ, όχι επειδή δεν τα δικαιούται, αλλά επειδή ο ΕΦΚΑ αδυνατεί –ή δεν θέλει– να ολοκληρώσει έγκαιρα τις πληρωμές. Πρόκειται για μια συνειδητή στρατηγική φθοράς, όπου η καθυστέρηση λειτουργεί αποτρεπτικά και εξουθενωτικά για ανθρώπους μεγάλης ηλικίας.
Την ίδια στιγμή, το ζήτημα των αναδρομικών από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων παραμένει θαμμένο στα συρτάρια. Παρά το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε αντισυνταγματική την επιβολή της ΕΑΣ για τα έτη 2017 και 2018, καμία ουσιαστική πρωτοβουλία δεν έχει ληφθεί από το υπουργείο Εργασίας και τον ΕΦΚΑ για τον τρόπο και τον χρόνο επιστροφής των χρημάτων. Μιλάμε για περίπου 350.000 συνταξιούχους του Δημοσίου και συνολικό κόστος που αγγίζει τα 420 εκατ. ευρώ – ποσό που προφανώς θεωρείται «βάρος», όταν αφορά συνταξιούχους, αλλά όχι όταν πρόκειται για άλλες πολιτικές προτεραιότητες.
Σε εκκρεμότητα βρίσκονται επίσης περίπου 8.000 αγωγές, κυρίως από συνταξιούχους ειδικών μισθολογίων, όπως στρατιωτικούς, πανεπιστημιακούς και δικαστικούς, ενώ συνολικά περίπου 400.000 συνταξιούχοι έχουν προσφύγει για το σύνολο των αναδρομικών. Παράλληλα, άλλοι 800.000 έως 900.000 δικαιούνται επιστροφές χωρίς να έχουν καν προσφύγει, γεγονός που αναδεικνύει το μέγεθος της κοινωνικής αδικίας.
Το κρίσιμο ερώτημα παραμένει αναπάντητο: θα καταβληθούν τα ποσά εφάπαξ ή σε δόσεις; Η μέχρι τώρα πρακτική της κυβέρνησης δείχνει ξεκάθαρα την προτίμηση στις τμηματικές καταβολές, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα, μετατρέποντας μια υποχρέωση του κράτους σε μακροχρόνιο σίριαλ αναβολών.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, περίπου 35.000 συνταξιούχοι που αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016 και έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης παραμένουν εγκλωβισμένοι στον μη ολοκληρωμένο επανυπολογισμό των συντάξεών τους. Παρότι δικαιούνται αυξήσεις και αναδρομικά βάσει του νόμου 4670/2020, οι υπηρεσίες δεν έχουν προχωρήσει στις απαραίτητες πράξεις. Οι αυξήσεις ισχύουν αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2019, με τα αναδρομικά να φτάνουν από 3.000 έως 5.000 ευρώ για 35–36 έτη ασφάλισης και να ξεπερνούν ακόμη και τις 8.500 ευρώ για όσους έχουν 40 έτη και υψηλό συντάξιμο μισθό.
Οι διαβεβαιώσεις του ΕΦΚΑ ότι «δεν απαιτείται αίτηση» και ότι «ο επανυπολογισμός θα γίνει αυτόματα» ηχούν πλέον κενές περιεχομένου. Για χιλιάδες συνταξιούχους, η πραγματικότητα είναι μία: δικαστικές αποφάσεις υπάρχουν, νόμοι υπάρχουν, χρήματα δικαιούνται – αλλά το κράτος επιλέγει να καθυστερεί, να μεταθέτει και τελικά να εξαντλεί τους πολίτες που δούλεψαν μια ζωή. Αυτό δεν είναι απλώς διοικητική ανεπάρκεια· είναι πολιτική επιλογή.
