Η τρυποφοβία είναι μια κατάσταση όπου ένα άτομο βιώνει φόβο, ή αποστροφή προς συστάδες μικρών οπών (τρυπών). Η κατάσταση θεωρείται ότι ενεργοποιείται όταν ένα άτομο βλέπει ένα μοτίβο μικρών συγκεντρωμένων τρυπών, προκαλώντας συμπτώματα, όπως φόβο, αηδία και άγχος.
Παρόλο που η τρυποφοβία δεν αναγνωρίζεται επί του παρόντος από το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικής Διαταραχής της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (DSM-5), ο όρος «τρυποφοβία» (trypophobia) χρησιμοποιείται από το 2009.
Τι προκαλεί την τρυποφοβία
Τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα τρυποφοβίας επηρεάζονται συχνά από συγκεκριμένες εικόνες ομάδων μικρών, ακανόνιστων οπών, όπως:
σφουγγάρια
σαπουνόφουσκες
κοράλλι
θαλάσσια σφουγγάρια
κηρήθρα
κυψέλες
θήκες από σπόρους φρούτων
φράουλες
ρόδια
φυσαλίδες
συστοιχίες ματιών στα έντομα
Τρυποφοβία: Συμπτώματα
Τα άτομα με τρυποφοβία ενδέχεται να εμφανίσουν συμπτώματα, όπως:
συναισθήματα αηδίας, αποτροπιασμού, φόβου, ή δυσφορίας
ανατριχίλες
δερματικό κνησμό
εφίδρωση
ναυτία
κρίσεις πανικού
Τρυποφοβία: Αίτια
Μια μελέτη του 2017 δείχνει ότι η τρυποφοβία είναι μια εξελικτική αντίδραση του οργανισμού για να «ειδοποιήσει» το άτομο για την παρουσία παρασίτων ή άλλων μολυσματικών ασθενειών.
Οι ερευνητές εξηγούν, ότι, με βάση τα ευρήματά τους, εκείνοι που έχουν τρυποφοβία μπορεί να έχουν την εντύπωση ότι αυτές ορισμένες εικόνες με πολλές τρύπες είναι σημάδια από εκτοπαράσιτα (παράσιτα, όπως ψύλλοι, που ζουν εκτός του ξενιστή) και παθογόνα που μεταδίδονται από το δέρμα φτάρνισμα (σταγονίδια που μεταφέρονται με βήχα ή φτέρνισμα).
Μια κινεζική μελέτη αξιολόγησε εάν τα συμπτώματα της τρυποφοβίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας βασιζόταν στα χαρακτηριστικά των οπτικών ερεθισμών, ή στον υποσυνείδητο φόβο για δηλητηριώδη ζώα.
Αν και οι ερευνητές αναφέρουν, ότι τα παιδιά αντιμετώπιζαν δυσφορία όταν έβλεπαν κάποια τρυποφοβικά ερεθίσματα, θεωρούν ότι η αντίδρασή τους δεν σχετίζεται με την υποσυνείδητη συσχέτιση με δηλητηριώδη ζώα, αλλά πράγματι οφείλεται στα χαρακτηριστικά του μοτίβου συστάδων από τρύπες.
